Το ΚΥ.Σ.Ε.Α. είναι αρμόδιο για τη διαμόρφωση διυπουργικών πολιτικών και τη λήψη αποφάσεων σε θέματα που αφορούν στην ασφάλεια της ώρας. Ειδικότερα, το Συμβούλιο: (α) διαμορφώνει τη στρατηγική εθνικής ασφάλειας, λαμβάνοντας υπόψη την εξωτερική και αμυντική πολιτική, την πολιτική δημόσιας τάξης και πολιτικής προστασίας, την πολιτική κυβερνοασφάλειας, ενεργειακής ασφάλειας και ασφάλειας κρίσιμων εθνικών υποδομών και συντονίζει παράλληλα τους εμπλεκόμενους αρμόδιους φορείς και τους αναγκαίους πόρους για την εφαρμογή της, (β) αποφασίζει για θέματα που αφορούν στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας και εγκρίνει τα μακροπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα προγράμματα ανάπτυξης των αμυντικών ικανοτήτων της Xώρας, καθώς και τα μείζονα προγράμματα εκσυγχρονισμού, έρευνας, προμήθειας και παραγωγής αμυντικών μέσων και υλικού, (γ) προβαίνει σε έκτακτες εκτιμήσεις κρίσεων και οργανώνει το σύστημα χειρισμού κρίσεων, παρέχοντας τις κατευθυντήριες οδηγίες προς κάθε αρμόδιο και εμπλεκόμενο φορέα, (δ) αποφασίζει την κήρυξη και άρση μέτρων και σταδίων συναγερμού για τη μερική ή γενική κινητοποίηση της Χώρας και την εφαρμογή και άρση των κανόνων εμπλοκής των Ενόπλων Δυνάμεων και αναθέτει αρμοδιότητες, σχετικά με τα παραπάνω, για την άμεση αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων ή επεισοδίων, (ε) εξουσιοδοτεί τον Πρωθυπουργό να εισηγηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την κήρυξη και άρση γενικής ή μερικής επιστράτευσης και την κήρυξη πολέμου, (στ) αποφασίζει τη διάθεση εθνικών δυνάμεων στο πλαίσιο διεθνών υποχρεώσεων, (ζ) καθορίζει την πολιτική συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων στη δοκιμή εφαρμογής των σχεδίων της Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτης Ανάγκης (Π.Σ.Ε.Α.), (η) αποφασίζει, ύστερα από πρόταση των αρμοδίων Υπουργών, για την επιλογή ή την αποστρατεία του Αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α. και των Αρχηγών των Επιτελείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, των αρχηγών των Σωμάτων Ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, (θ) αποφασίζει για την αναπλήρωση αρχηγού κλάδου στο Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (Σ.Α.Γ.Ε.), (ι) τοποθετεί και μεταθέτει, ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, με κύριο κριτήριο την αύξηση της μαχητικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, τον Διοικητή της Στρατιάς, τον Αρχηγό του Στόλου, τον Αρχηγό της τακτικής Αεροπορίας, τον Υπαρχηγό του Γ.Ε.ΕΘ.Α. και γενικά τους αντιστρατήγους, αντιναυάρχους, αντιπτεράρχους, υποστρατήγους, υποναυάρχους, υποπτεράρχους σε θέση αντιστρατήγων, αντιναυάρχων και αντιπτεράρχων, όταν παρίσταται ανάγκη, (ια) αποφασίζει για τη διατήρηση, επί τιμή, του τίτλου της θέσης τους και μετά την αποστρατεία, για τον Α/Γ.Ε.ΕΘ.Α., καθώς και τους Αρχηγούς Γενικών Επιτελείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, τους οποίους και προάγει στον βαθμό του στρατηγού, ναυάρχου και πτεράρχου αντίστοιχα, (ιβ) επιλέγει τον Πρόεδρο, τον Εισαγγελέα και τους Αντιπροέδρους του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 2304/1995 (Α’ 83). Η σειρά αρχαιότητας των δικαστικών λειτουργών των Ενόπλων Δυνάμεων, που έχει τεθεί στην περί προαγωγής απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας είναι δεσμευτική και (ιγ) ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία. Σε πολεμική περίοδο το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας μετονομάζεται σε Πολεμικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με την υπό στοιχεία Υ34/22.9.2021 απόφαση του Πρωθυπουργού «Σύνθεση και ανάθεση καθηκόντων γραμματέα του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥ.Σ.Ε.Α.)» (Β’ 4383)  , όπως έχει τροποποιηθεί με την υπό στοιχεία Υ15/24.8.2022 (Β΄ 4486) απόφαση, στο ΚΥ.Σ.Ε.Α. μετέχουν ως Πρόεδρος ο Πρωθυπουργός και ως μέλη οι Υπουργοί Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Μετανάστευσης και Ασύλου, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.